ادراک چیست؟اگر واقعاً تنگی روح و بردگی فزاینده ذهن را درک کنید، خواهید دید که از آن ادراک انرژی می آید. این انرژی، زاییده ادراک است که ذهن کوچک،

محترم و ترسناک را در هم می شکند. ادراک راه حقیقت است. “کریشنا مورتی”

یادم می آید یکبار یکی از عزیزانم بلوز خوش رنگی بر تن داشت، رنگ بلوزش خاص بود و توجه ام را جلب کرد من بلوزش را به رنگ گلبهی بسیار ملایمی میدیدم،همانطور

که داشتم نگاهش میکردم ،گفتم چه بلوز خوشرنگی !! رنگ گلبهی خیلی بهت می آید ! او لبخند زد و تشکر و گفت ممنون ،اما این که گلبهی نیست!! صورتی چرک است!

من بسیار تعجب کردم و گفتم نه گلبهی است، او میگفت صورتی چرک است !!از دوستی که کنارمان بود پرسیدیم که این بلوز چه رنگی است؟ پاسخ او هم جالب بود ،

او گفت : کرمی است !!!
آن روز را ما به خنده و مسخره کردن گذاراندیم و اینکه کوررنگی داریم و … اما این موضوع بعنوان یک خاطره عجیب در ذهن من ماندگار شد ! چرا ما هر کدام یک درک متفاوت

از رنگ یک بلوز که رنگش یکسان و ثابت بود داشتیم ؟
بعدتر ها متوجه شدم که جریان فقط به رنگ بلوز ختم نمیشد ، ما انسانها در بسیاری از موارد دیگر مثل یک بوی واحد، یک مسئله واحد، دید و برداشت و تفسیرهای متفاوتی داریم.
تا اینکه من با مفهوم ” ادراک” آشنا شدم که کلا دیدگاهم را متحول کرد و دوست داشتم این موضوع را با دیگران به اشتراک بگذارم.

ادراک چیست ؟

ادراک فرایندی است که در آن مغز ما رویدادهای حسی را دریافت و پردازش میکند و بعد آنها را طبق ذهنیت و باورهای ما سازماندهی میکند،

در یک جمله : ادراک یعنی برداشت و تفسیر ما از واقعیت بیرونی.

مفهوم ادراک:

ادراک یعنی اینکه ما با حواس پنجگانه مان (بویایی،چشایی،بینایی،شنوایی،لامسه) یک سری داده دریافت میکنیم و حالا اینها را چطور تفسیر میکنیم.

داستان فیل:

شاید داستان فیل در تاریکی مولانا را شنیده باشید که میگویند یک فیل را در اتاق تاریکی قرار دادند و از افرادی خواستند که آن را لمس کنند و در مورد آن

نظر بدهند بدون آنکه از قبل بدانند که که آن موجود چی هست ؟افراد به فیل دست میزدند و هرکس طبق داده هایی که دریافت میکرد نظر میداد

که این چیه چیزی است ،کسی که خرطوم را در دست داشت میگفت این شبیه ناودان است ،فردی که گوشهایش را لمس میکرد میگفت این شبیه بادبزن است.و … در آخر داستان گفته میشود

اگر یک شمع وجود داشت این اختلافها هم از بین میرفت.

با توجه به این داستان به محدودیت حواس پنجگانه انسان پی میبریم، و این هم برمی گردد به مسئله ادراک انسان که هر فرد با توجه به

چیزی که دریافت می کرد ،ادراک متفاوتی را از فیل داشت. موضوع یکسان است اما برداشتهای هر فرد نسبت به پردازش حواسشان متفاوت است .

ادراک و مغز:

حالا برویم ببینیم در این مواقع در مغزمان چه اتفاقی می افتد ؟!
یک رویداد بیرونی اتفاق می افتد در مرحله بعد ما آن رویداد را با حواسمان دریافت می کنیم مثلا : ضربه، بو، صدا و…. ما با حواس خود آن را درک می کنیم .
در مرحله بعد بعد از گذر از حواس ما وارد فیلترهای ذهنی ما میشود و در مرحله بعد با دنیای مطلوب ما آنالیز میشود و در نهایت طبق تمام اینها ما رفتار، واکنش یا

احساسی از خود بروز می دهیم.
1)رویدادهای بیرونی 2) حواس 3)فیلترهای ذهنی 4) دنیای مطلوب ما 5) رفتار یا احساس
مثلا تصور کنید از جلوی یک مغازه پیراشکی رد می شوید عطر پیراشکی را حس می کنید ،این رویداد با حواس شما دریافت شد و بعد وارد فیلترهای ذهنی

شما می شود و این بو شما را به یاد مادرتان یا یک خاطره ی خاص میا ندازد و حالا شما طبق آن یک رفتار، احساس یا واکنشی دارید. شاید لبخند بزنید و حس خوشایندی

را تجربه کنید و شاید هم برعکس.
ممکن است فرد دیگری از کنار همین مکان بگذرد و حس خاصی را تجربه نکند یا نه برای شخص دیگری خاطرات متفاوت و حس و حال دیگری رقم بزند. واکنشهای متفاوت،

احساس متفاوت و رفتار متفاوت به یک رویداد واحد !! این همان ادراک ماست .
یک مثال دیگر : تصور کنید شما در یک سمینار حضور دارید و سخنران چند بار تپق میزند، ادراک شما چیست؟ ممکن است بگویید باید بیشتر تمرین می کرد

و تسلط کافی نداشت؛ ممکن است بگویید من فکر می کنم کمی استرس داشت که قابل درک است در شرایط فردی چون او، اما دمش گرم ارائه ی خوبی داشت.ی

ا ممکن است برداشت شما این باشد که تپق طبیعی است، مطالب برای من مهم تر است . یا ممکن است بگویید تپق اعصابم را به هم می ریزد و نمی توانم

تمرکز کنم و سخنرانی را رها می کنم. بینید از یک اتفاق واحد چقدر برداشتهای متفاوتی می شود کرد .

ما چطوری درک می کنیم ؟

طوری که برای ما مفید بوده است
یا مغزمان فکر می کند برایمان مفید است

کاربردهای ادراک :

1)جلوگیری از تعارضات و کشمکشهای بیهوده

2)زود قضاوت نکردن (شاید ادراک ما کامل نباشد )

3)تلاش برای درک نیازهای دیگران

4)توان دیدن دنیا از دید دیگران

اختلاف ادراک ناشی از چیست ؟

1.اطلاعات

2.ارزشها

3.خواسته ها

4.سیستم مغزی ما

5.تجربیات گذشته

تفاوت ادراک

ادراک ما انسانها یکسان نیست.ما طبق دانش و اطلاعاتی که داریم و ارزشهایی که داریم ،خواسته ای که داریم،

سیستم مغزی ما و تجربیاتی که در زندگی داریم ، ادراک متفاوتی داریم .

نکاتی برای بهبود ادراک :

اگر می خواهید مهارت های ادراک خود را بهبود ببخشید، کارهایی وجود دارد که می توانید انجام دهید.

اقداماتی که می توانید انجام دهید و ممکن است به شما در درک بیشتر دنیای اطرافتان کمک کند یا حداقل روی چیزهایی که مهم هستند تمرکز کنید عبارتند از:

استفاده فعالانه از حواس خود :

با استفاده از تمام حواس خود، فعالانه به دنیای اطراف خود توجه کنید. چه چیزی را می بینید، می شنوید، می چشید، بو می کنید یا لمس می کنید؟

با استفاده از حس عمیق خود، به حرکات بازوها و پاهای خود یا تغییرات در وضعیت بدن خود توجه کنید.

آنچه را که درک می کنید معنا کنید. مرحله تشخیص فرآیند ادراک ضروری است زیرا به شما امکان می دهد دنیای اطراف خود را درک کنید.

اشیاء را در دسته بندی های معنی دار قرار دهید تا بتوانید به درستی درک کنید و واکنش نشان دهید.

مدیتیشن برای تقویت استفاده فعالانه از حواس بسیار به ما کمک خواهد کرد ،پس از قدرت مدیتیشن غافل نشویم.

با تمرین کردن می توان ادراک را گسترش داد :

تمرین اول : مشاهده بدون تفسیر

ممارست کنیم و یاد بگیریم که وقتی چیزی را می بینیم فقط آن را مشاهده کنیم و

تفسیری از آن نداشته باشیم،یعنی مشاهده کردن بدون قضاوت!

تمرین دوم : پرسشگری در مورد ادراک دیگران به قصد یادگیری

با دیگران گفتگو کنید و نظر آنها را در مورد مسائل مختف جویا شوید، اینکه آن مسئله را چطور درک کرده اند؟برداشت آنها از آن موضوع چه بوده است ؟

بپرسید که آنها چطور به آن موضوع نگاه می کنند ؟ و با آنها همراه شوید ،بدون آنکه به قضاوت کردن در مورد آنها بپردازید.

تمرین سوم :deep canvasing کاوش عمیق در مکالمات

کاوش عمیق شکلی از جستجو است که از مکالمات همدلانه طولانی برای کمک به تغییر باورهای دیگران استفاده می کند. در این مکالمات کاملا با

همدلی و گوش دادن موثر به حرفهای طرف مقابل توجه می شود و از پرسش برای درک بیشتر استفاده می شود.
دوستان خردمند با توجه به مطالبی که گفته شد ، تصمیم بگیرید که اولین تمرین شما برای تقویت ادراکتان چه خواهد بود ؟